Client Earth, De Environmental Justice Foundation (EJF), Oceana, Our Fish, Seas at Risk, Sciaena, The Nature Conservancy en WWF werken samen om de Europese Unie EU-leiderschap te stimuleren tot meer transparantie en controle van de wereldwijde visserij om zo een einde te maken aan de illegale, ongemelde en ongereglementeerde (IOO) visserij.
Wanneer u een blikje tonijn koopt, weet u dan wat u krijgt? Misschien vraagt u zich af of de vis duurzaam is, maar ziet u dit niet terug op het etiket?
Er zit een maas in de Europese wetgeving. Verse vis moet van de boot tot bord worden getraceerd, maar dat geldt niet voor verwerkte vis. We krijgen allerlei informatie over verse producten als kabeljauwfilet, maar tasten in het duister als het gaat om verwerkte producten als tonijn in blik en vissticks. Dat betekent dat zelfs als u met de beste bedoelingen duurzame vis wilt eten, u toch producten kunt kopen die afkomstig zijn van illegale visserij. Dit is een groot probleem, gezien de enorme hoeveelheid verwerkte producten die jaarlijks worden geconsumeerd. Tonijn in blik staat in Nederland op de tweede plaats op de lijst van meest geconsumeerde visproducten.
Ook concludeerde een recent rapport van de Inlichtingen en Opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit dat er in de visserijsector aanhoudende signalen zijn van illegale vangst en handel (‘zwart wegwerken’) van vis en is er ook sprake van voedselfraude. Hierdoor ontstaat een onbekend product of een product van onbekende oorsprong, waarvan niet duidelijk is of het een gevaar voor de voedselveiligheid oplevert. Voedselfraude ondermijnt ook het consumentenvertrouwen in het voedsel en het stelsel. De EU startte ook een inbreukprocedure tegen Nederland in 2020 wegens het verzuimen van doeltreffende controle, inspectie en handhaving van essentiële aspecten van traceerbaarheid en vangstregistratie voor visaanvoer in Nederlandse havens.
Dit najaar zullen overheden die deel uitmaken van de EU (waaronder Nederland) een besluit nemen om de regelgeving inzake traceerbaarheid die al van kracht is voor verse vis, ook in te voeren voor verwerkte vis. Ook wordt er besproken om over te stappen van een systeem van papieren traceerbaarheid naar een elektronisch platform.
Eis als consument duurzame en traceerbare vis en roep Piet Adema, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, op om verse en verwerkte vis van boot tot bord te traceren en om een traceerbaarheidssysteem van visserijproducten te ontwikkelen waar u op kunt vertrouwen.
Traceerbaarheid van visserijproducten
Wat houdt traceerbaarheid in en waarom is een elektronisch systeem belangrijk?
Een systeem van traceerbaarheid volgt een product langs alle stappen van de toeleveringsketen – van herkomst tot aan de toonbank – en waarborgt dat er in de keten geen informatie verloren gaat. Om zeker te stellen dat consumenten kunnen vertrouwen op de informatie op de etiketten, moet de productinformatie goed worden getraceerd via een elektronisch platform. Dat gebeurt momenteel niet. Door het ontbreken van een geharmoniseerd elektronisch systeem in alle overheden van Europa is de kans op onjuiste etikettering groot. Bovendien is er geen verplichting voor ingeblikte producten, (zoals tonijn in blik) om belangrijke informatie zoals soort, vangstlocatie en vismethode op het etiket te vermelden!
Wat zijn de gevolgen van slechte traceerbaarheid en onvolledige etikettering?
Wanneer visserijproducten juist worden getraceerd en geëtiketteerd, weten we wat het is, waar het vandaan komt, wie het heeft gevangen en hoe het is gevangen. Op basis van deze informatie kunnen wij als consument verantwoorde keuzes maken en helpen te voorkomen dat illegaal gevangen visserijproducten op de markt komen en op ons bord belanden . Tegelijkertijd kan dit bijdragen aan een duurzame visserij en kan het de druk verlichten op bedreigde vispopulaties.
Hoe kunnen we visserijproducten traceren?
De toeleveringsketens van visserijproducten kunnen lang, complex en ondoorzichtig zijn. Toch is traceerbaarheid haalbaar met technologieën die al beschikbaar zijn, zoals barcodes en elektronische systemen.
Wat is dan het probleem?
De Europese Commissie stelt voor om elektronische traceerbaarheid voor visserijproducten in de gehele EU in te voeren. Maar enkele Europese overheden zijn het daar niet mee eens.
Ook stelt de Europese Commissie voor dat dezelfde regels inzake traceerbaarheid moeten gelden voor zowel verse als verwerkte visserijproducten. Ook daar zijn enkele overheden in de EU het niet mee eens. Nederland is een van de overheden die zich ertegen verzet. Als overheden als de Nederlandse verwerkte visserijproducten geen onderdeel maken van het traceerbaarheidsysteem, blijft de deur van de EU openstaan voor illegaal, niet-duurzame en/of onethisch gevangen vis.
Waarom is dit belangrijk?
De EU heeft een van de grootste vloten die de internationale wateren bevissen en heeft als ‘s werelds grootste importeur van visserijproducten de plicht om traceerbaarbeid en duurzaamheid van haar visserijproducten te waarborgen. Ruim 60% van de visserijproducten die wij consumeren wordt geïmporteerd. Een groot deel daarvan betreft tonijn en garnalen, soorten die kwetsbaar zijn voor overbevissing.
Het is hoog tijd dat overheden dit probleem oplossen
Roep de Nederlandse minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Piet Adema, op om uw recht op duurzame vis te steunen, door te stemmen voor traceerbaarheid van alle visserijproducten van boot tot bord en voor een krachtig , geharmoniseerd elektronisch traceersysteem dat in heel Europa werkt.